Als we over een vaarbevoegdheidsbewijs spreken, dan hebben we het over een bewijs waarmee men dienst kan doen op zeeschepen. De instantie die in Nederland de vaarbevoegdheidsbewijzen uitgeeft is Kiwa Register. Op hun site www.kiwaregister.nl kunt u online uw aanvraag indienen. Naast vaarbevoegdheidsbewijzen geeft Kiwa Register ook monsterboekjes uit.

Vaarbewijzen voor de Nederlandse binnenwateren – zoals het groot vaarbewijs, of het zeilbewijs – worden niet door Kiwa Register uitgegeven, maar door het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (www.cbr.nl).

Er zijn twee soorten vaarbevoegdheden: vaarbevoegdheden als gezel, en vaarbevoegdheden als officier.

Het is theoretisch gezien mogelijk om een opleiding tot gezel te volgen, maar u kunt ook gezel worden door voldoende vaartijd als aankomend gezel te verzamelen. Dat is de weg die vrijwel altijd wordt gevolgd. Van gezel kunt u verder doorgroeien naar gekwalificeerd gezel (‘able seafarer’).

Als gezel of gekwalificeerd gezel werkt u altijd onder de verantwoordelijkheid van een officier. Een officier is een zeevarende die de verantwoordelijkheid voor een wacht mag dragen. Om officier te kunnen worden is altijd een nautische opleiding nodig. Officieren zijn opgeleid om op de brug te werken (stuurman, kapitein) of in de machinekamer (werktuigkundige), of beide (‘maritiem officier’).

Terminologische verwarring over Rating

Geldigheid

Een officiersbevoegdheid verloopt na 5 jaar. U moet dan een vernieuwing aanvragen. Een bevoegdheid als gezel kent geen verloopdatum.

Voor beide soorten vaarbevoegdheden geldt echter dat, ook als ze (nog) niet verlopen zijn, ze toch ongeldig kunnen zijn. Een vaarbevoegdheidsbewijs is alleen geldig op het moment dat men daarnaast over een geldige medische zeevaartkeuring en geldige trainingscertificaten beschikt. Is uw keuring of trainingscertificaat verlopen, dan bent u op dat moment niet vaarbevoegd.

Om een vaarbevoegdheid aan te kunnen vragen heeft u altijd nodig:

• Een geldige medische zeevaartkeuring;
• Een geldig STCW-trainingscertificaat in Basic Safety Training

Een medische zeevaartkeuring is een keuring die uitgevoerd is door een arts die hiervoor erkend is. De lijst van erkende artsen in Nederland vindt u hier

Afhankelijk van de functie waarin u wil varen moet u daarnaast beschikken over:

• Een kennisbewijs (d.w.z., het schooldiploma van een maritieme opleiding)
• Vaartijd
• Meer STCW-trainingscertificaten (bijvoorbeeld voor brandbestrijding of medisch hulpverlening)
• Een radiobedieningscertificaat

Uitleg flowcharts

Rood Boven Groen heeft de eisen waaraan u moet voldoen om in een bepaalde functie te kunnen varen weergegeven in stroomschema’s (‘flowcharts’). Met behulp van deze flowcharts kunt u uitvinden op welke vaarbevoegdheid u aanspraak maakt, en ook wat u moet doen om door te kunnen groeien.

De flowchart moet van boven naar beneden gelezen worden en gaat steeds uit van het kennisbewijs (mits dat vereist is). Dan, van boven naar beneden, leest u welke certificaten en/of vaartijd u moet behalen om in aanmerking te komen voor een bepaalde vaarbevoegdheid. De verschillende vaarbevoegdheden staan aangegeven in de donkerblauwe vakken. De schooldiploma’s in groen en de trainingen/cursussen/vaartijd in lichtblauw.

De flowcharts staan op onze website en zijn opgedeeld in:

• Flowchart gezel
• Flowchart zeilvaart
• Flowchart koopvaardij schepen tot 3000 GT
• Flowchart koopvaardij alle schepen
• Flowchart schipper-machinist beperkt werkgebied

Om een Nederlands monsterboekje aan te kunnen vragen, moet u een van de volgende verklaringen aan kunnen leveren:

• Verklaring dat u bent ingeschreven bij een nautisch opleidingsinstituut (zeevaartschool)
• Verklaring dat u in dienst bent bij een rederij

De verklaring moet door het opleidingsinstituut of door de werkgever worden opgesteld en ondertekend. Naast de inhoud van de verklaring moet erop staan:

• Datum van afgifte
• ‘Bedrijfsgegevens’ (om het bedrijf of opleidingsinstituut te kunnen verifiëren): denk aan adres, kvk-nummer, instituutcode.
• Zeer gewenst: een bedrijfslogo of -stempel
• Ondertekend met handtekening

Als u voor de eerste keer een vaarbevoegdheid aanvraagt, is het belangrijk om te weten aan welke eisen u moet voldoen. Gebruik hiervoor onze flowcharts. Daarop staat per vaarbevoegdheid aangegeven welk kennisbewijs en welke trainingscertificaten vereist zijn. De flowcharts staan als downloads op de website onder het kopje ‘Help yourself’.

Kennisbewijs: Als u een eerste vaarbevoegdheidsbewijs aan wil vragen op basis van een kennisbewijs, dan mag dat kennisbewijs niet ouder zijn dan 4 jaar ten tijde van de aanvraag.

Vaartijd: Om een vaarbevoegdheidsbewijs te kunnen vernieuwen moet aangetoond worden dat er in de afgelopen vijf jaar voldoende bevoegd gevaren is in een relevante functie.

Voldoende wil zeggen:

• minimaal 360 dagen in de 5 jaar voorafgaand aan de aanvraag, OF
• minimaal 90 dagen in de 6 maanden voorafgaand aan de aanvraag

Een relevante functie wil zeggen:

• De functie die men wil verlengen of een lagere relevante functie.

Bevoegd wil zeggen:

• dat men in die functie voer terwijl men er een geldig vaarbevoegdheidsbewijs voor bezat.

Uitzondering: Op zeilschepen onder 500GT hoeven in plaats van 360 dagen slechts 180 dagen in de laatste 5 jaar aangetoond te worden.

Zie voor meer informatie over toegestane vaartijd het hoofdstukje ‘Vaartijd” verderop in deze handleiding.

Trainingscertificaten: Bij een vernieuwing hoeven alleen die trainingscertificaten meegestuurd te worden, die een verloopdatum hebben en dus herhaald moeten worden om geldig te blijven.

Radiobedieningscertificaat: Nautische officieren dienen bij iedere aanvraag tot vernieuwing hun radiobedieningscertificaat mee te sturen. Het Nederlandse certificaat heeft weliswaar geen verloopdatum, maar er zijn ook buitenlandse certificaten toegestaan, die dat wel hebben.

Vaak kunt u uw bevoegdheden uitbreiden (verhogen) naarmate u meer ervaring opdoet. Denk bijvoorbeeld aan het doorgroeien van stuurman naar kapitein. Voor het verhogen van uw vaarbevoegdheid is altijd vaartijd vereist. Daarnaast moet u soms bijkomende training(en) volgen.

Het verdient aanbeveling om u ruim vantevoren in te lezen in de voorwaarden waaraan u moet voldoen om uw bevoegdheid te verhogen.  Zo hoeft u geen kansen verloren te laten gaan.

Kennisbewijs: Wat de maximaal haalbare bevoegdheid voor u is, wordt bepaald door het kennisbewijs dat u behaald hebt.

Vaartijd: De vaartijd die meetelt voor het aanvragen van een verhoging is de vaartijd die gemaakt is vanaf het moment dat u uw initiële bevoegdheid in bezit kreeg. Bijvoorbeeld: als drie jaar stuurmanservaring gevraagd wordt voor het ophogen naar de rang van kapitein, dan tellen alle dagen die u als stuurman gevaren heeft sinds u in het bezit bent gekomen van uw eerste stuurmansbevoegdheid.

Het kan wel voorkomen dat u minder vaartijd aan hoeft te tonen, als u sneller in een hogere functie bent gaan varen. Bijvoorbeeld: als alternatief voor 3 jaar stuurmanservaring mag u soms ook na 2 jaar ervaring verhogen, mits u 1 jaar daarvan (bevoegd!) als eerste stuurman hebt gevaren. Gebruik onze flowcharts, of de beoordelingsmatrix van Kiwa Register, om vast te stellen wat er in uw situatie van toepassing is.

Als u in het bezit bent van een buitenlandse bevoegdheid als officier, dan heeft u een Nederlandse erkenning van uw bevoegdheid nodig om op een schip onder Nederlandse vlag te varen. Nederland erkent alleen vaarbevoegdheidsbewijzen van landen waarmee  een overeenkomst is gesloten: https://puc.overheid.nl/nsi/doc/PUC_86961_14/4/

Geldigheid: Een erkenning staat niet op zichzelf en is slechts geldig zolang het onderliggende bevoegdheidsbewijs geldig is. Het bevoegdheidsbewijs zal met de erkenning aan boord bewaard moeten worden. Na vernieuwing van het vaarbevoegdheidsbewijs zal ook weer een nieuwe erkenning aangevraagd moeten worden.

Radiobedieningscertificaat: Bij nautische officieren zoals stuurman en kapitein kan het voorkomen dat de verloopdata van radiobedieningsscertificaat en vaarbevoegdheidsbewijs niet gelijk zijn. In dit geval is de verloopdatum van de erkenning gelijk aan de vroegste van die twee verloopdata.

Radiobedieningscertificaat afgegeven in een ander land dan de nationale vaarbevoegdheid: Het komt steeds vaker voor dat buitenlandse zeevarenden naast de nationale vaarbevoegdheid in het bezit zijn van een GMDSS-certificaat welke is uitgegeven door een ander land dan waar de nationale vaarbevoegdheid is afgegeven. Indien dit het geval is moet er voor beide documenten een erkenning worden aangevraagd. Dit geldt ook voor zeevarenden met een Nederlands diploma en een GMDSS-certificaat welke is uitgegeven door een ander land dan Nederland. Voor het GMDSS-certificaat zal dan apart een erkenning moeten worden aangevraagd.

Certificaat wetgeving en openbaar gezag: Dit wordt afgegeven na het volbrengen van een ‘wettentoets’ ofwel ‘Dutch law assessment’. Kapiteins die een Nederlandse erkenning aan willen vragen moeten dit certificaat kunnen overleggen. Er zijn twee trainingsinstituten die deze wettentoets aanbieden: STC in Rotterdam en DRTC in Groningen en Vlissingen. Het is tegenwoordig mogelijk om online geëxamineerd te worden.

Als gezel

Zeevarenden met een bevoegdheid als gezel kunnen op hun buitenlandse vaarbevoegdheidsbewijs op Nederlandse schepen varen, mits de bevoegdheid aan de STCW-normen voldoet en het land van uitgifte een overeenkomst heeft met Nederland, of op de White List van de IMO staat. Zij hoeven dus geen erkenning aan te vragen.

Zolang u nog voldoende bevoegd gevaren vaartijd aan kunt tonen in de afgelopen 5 jaar (of 6 maanden) kunt u vaarbevoegdheidsbewijs vernieuwen, ook als het inmiddels verlopen is.

Als dit niet van toepassing is dan zijn er de onderstaande mogelijkheden.

Voor het vernieuwen van een vaarbevoegdheidsbewijs dat minder dan 5 jaar geleden verlopen is:

1. Een nieuw kennisbewijs halen (dit kan, afhankelijk van opleidingsinstituut en situatie, door middel van een EVC-procedure (procedure Eerder Verworven Competenties)
2. 3 maanden in een relevante functie boven de sterkte (stagair / als extra bemanningslid) varen in de 6 maanden voorafgaand aan de datum  van de aanvraag tot vernieuwing.
3. Met behulp van een ‘ambtshalve vaarbevoegdheidsbewijs’ 3 maanden in een relevante lagere functie binnen de sterkte varen, in de 6 maanden voorafgaand aan de datum van de aanvraag tot vernieuwing. Dit ambtshalve vaarbevoegdheidsbewijs moet bij Kiwa Register aangevraagd worden. Deze optie is niet voor iedereen bruikbaar, aangezien er niet voor iedere functie een ‘relevante lagere functie’ bestaat.

Voor het vernieuwen van een vaarbevoegdheidsbewijs dat meer dan 5 jaar geleden verlopen is, is er slechts één mogelijkheid:

1. Een nieuw kennisbewijs halen (dit kan, afhankelijk van opleidingsinstituut en situatie, door middel van een EVC-procedure (procedure Eerder Verworven Competenties)

Uiteraard is en blijft bij al deze opties een vereiste, dat u bij de aanvraag een geldige medische zeevaartkeuring en geldige trainingscertificaten kunt tonen.

Er is soms onduidelijkheid over welke buitenlandse geneeskundige verklaringen erkend worden door de Nederlandse vlaggenstaat.

Alle vlaggenstaten wijzen artsen aan voor het uitvoeren van medische keuringen. Een vlaggenstaat heeft meestal twee lijsten met artsen:

• Een lijst van aangewezen artsen in eigen land.
• Een lijst van aangewezen artsen in het buitenland.

Een aangewezen arts, ongeacht of die in het binnenland of in het buitenland gevestigd is, geeft een geneeskundige verklaring af met het format van de vlaggenstaat.

Daarnaast kunnen vlaggenstaten elkaars geneeskundige verklaringen erkennen, net zoals dat het geval is met trainingscertificaten en vaarbevoegdheden.

Geneeskundige verklaringen die zijn afgegeven door buitenlandse artsen worden door de NL vlaggenstaat erkend:

1. Als de buitenlandse arts is aangewezen door de NL vlaggenstaat. De lijst met buitenlandse artsen die door de Nederlandse vlag erkend zijn kan hier bekeken worden.
2. Nederland erkent geneeskundige verklaringen van erkende artsen in deze landen. Ook erkent NL de geneeskundig verklaring van internationaal erkende artsen aangewezen door de landen op deze lijst, mits opgemaakt in het format van het land op deze lijst.

Let op: deze internationale lijsten zijn niet hetzelfde en veel kleiner dan de lijst van landen waarvan Nederland trainingscertificaten en vaarbevoegdheden erkent.

De moraal van dit verhaal: Om vast te stellen of een geneeskundige verklaring door Nederland erkend wordt kijk je naar het format van de verklaring, en niet naar de nationaliteit van arts!

• Voor alle vaarbevoegdheden geldt: uw kennisbewijs bepaalt uw maximaal haalbare vaarbevoegdheid.
• U kunt tot maximaal 4 jaar na de afgifte van uw kennisbewijs een eerste vaarbevoegdheid aanvragen. Heeft u die vaarbevoegdheid eenmaal in bezit, dan hoeft u bij het vernieuwen of verhogen ervan niet steeds weer het kennisbewijs aan te tonen. Er wordt van uitgegaan, dat uw kennis op peil blijft doordat u voldoende vaartijd maakt en herhalingstrainingen volgt.

Als u in de functie van maritiem officier vaart, dan wordt de helft van uw vaardagen als stuurmansdagen beschouwd, en de andere helft als werktuigkundige dagen. Heeft u naast de functie van maritiem officier nog ook een of meer functies als stuurman of werktuigkundige op uw vaarbevoegdheidsbewijs staan? Dan zult u, om aan de vaartijdeis voor die functies te kunnen voldoen, dubbel zoveel dagen als maritiem officier moeten varen.

Bijvoorbeeld: Op uw vaarbevoegdheid staat zowel de functie maritiem officier als de functie eerste stuurman. Om de functie als stuurman te kunnen verlengen wilt u aantonen dat u in de afgelopen 5 jaar 360 stuurmansdagen heeft gemaakt. Als u in deze periode alleen als maritiem officier heeft gevaren, dan moet u hiervoor dus 2×360 = 720 dagen als maritiem officier gevaren hebben in dezelfde periode.

Omgekeerd mag u om de bevoegdheid als maritiem officier te vernieuwen ook de helft van de benodigde dagen in de functie van stuurman gevaren hebben en de andere helft in de functie van werktuigkundige.

Combinaties mogen ook: bijvoorbeeld, 200 dagen als maritiem officier, 80 dagen als stuurman en 80 dagen als werktuigkundige tellen samen op tot:

• 200+80+80 = 360 dagen als maritiem officier
• 200/2+80 = 180 dagen als stuurman
• 200/2+80 = 180 dagen als werktuigkundige

Bij het afsluiten van de Enkhuizer Zeevaartschool (EZS) ontvangt u, in tegenstelling tot bij andere maritieme opleidingen, geen kennisbewijs. In plaats daarvan ontvangt u bij de afsluiting van het theoretische gedeelte een diploma. Dat diploma in combinatie met een ingevuld takenboek geeft u recht op een bekwaamheidsbewijs als stuurman voor de kleine of grote zeilvaart. Het bekwaamheidsbewijs is als het ware het bewijs van de afsluiting van zowel het theoretische als het praktische deel van de opleiding. Zowel takenboek als bekwaamheidsbewijs worden uitgegeven door de EZS: www.ezs.nl

Voor de bekwaamheidsbewijzen geldt vervolgens hetzelfde als voor de kennisbewijzen van de andere opleidingen: u kunt er tot maximaal 4 jaar na afgifte een vaarbevoegdheid mee aanvragen.

Om een vaarbevoegdheid als gezel dek op zeilschepen aan te kunnen vragen is het mogelijk, vaartijd aan te dragen die gemaakt is op binnenzeilschepen, de zogenoemde ‘bruine vloot’. Om deze vaartijd aan te tonen worden de volgende bewijsstukken gevraagd:

• Een kopie van het certificaat van onderzoek (CVO) van het schip;
• Door het SAB afgestempelde dagen in het dienstboekje OF een vaartijdverklaring met handtekening en bedrijfsgegevens (zie hoofdstuk Vaartijd)

Onze ervaring leert, dat het op basis van deze vaartijd ook mogelijk is om een bevoegdheid als gezel dek (voor alle schepen) aan te vragen, ook al is dat niet expliciet bekendgemaakt. We raden aan, bij de aanvraag beide functies aan te kruisen.

Deze mogelijkheid staat niet open voor het aanvragen van officiersbevoegdheden.

De regels omtrent de vaarbevoegdheden voor het varen op zeilschepen onder 500GT zijn vastgelegd in een aparte regeling: De Regeling Bemanning Zeegaande Zeilschepen (RBZZ). De belangrijkste verschillen ten opzichte van andere vaarbevoegdheden:

Vaartijd: In de RBZZ wordt niet in jaren, maar in seizoenen gerekend, waarbij een seizoen 180 dagen telt. De vaartijd die is vereist is om uw bevoegdheid te verhogen wordt in deze seizoenen uitgedrukt. En om uw vaarbevoegdheidsbewijs te vernieuwen moet u 1 seizoen vaartijd in de afgelopen 5 jaar aantonen, dat zijn dus 180 dagen in plaats van 360. De mogelijkheid, om de bevoegdheid te vernieuwen op basis van 90 dagen vaartijd in de afgelopen 6 maanden blijft voor deze bevoegdheden gelijk.

Eerste stuurman zeilschepen onder 500 GT: Deze vaarbevoegdheid bestaat niet. In plaats daarvan is het toegestaan om als eerste stuurman op zeilschepen onder 500 GT te varen met de bevoegdheid wachtstuurman voor zeilschepen onder 500 GT. De Nederlandse vlag heeft hiervoor een verklaring uitgegeven die te vinden is bij bemanningsaangelegenheden op onze webpagina file downloads.

Om teleurstellingen te voorkomen is het belangrijk om te weten aan welke eisen uw vaartijd moet voldoen om hem in te kunnen zetten voor het aanvragen/vernieuwen/verhogen van uw vaarbevoegdheid.

Aanleveren d.m.v. monsterboekje of vaartijdverklaring

Vaartijd kan op twee manier aangeleverd worden: via het monsterboekje (met handtekening van de kapitein) of door middel van een vaartijdverklaring. Een vaartijdverklaring kan worden opgesteld door uw rederij.

Kapiteins vaartijd aanleveren bij Kiwa voor verlenging / verhoging

Er is gebleken dat er in het verleden misbruik is gemaakt van het feit dat kapiteins zelf hun vaartijd mogen aftekenen in het monsterboekje. Als extra controle vraagt Kiwa deze vaartijd te bevestigen met een verklaring van de reder waarvoor gevaren is of een verklaring van de accountant/boekhouder van de kapitein, waarin staat dat alle gemonsterde vaartijd juist is. Rood boven Groen heeft hier een voorbeeld verklaring voor gemaakt.

Op beroepsmatige schepen

Vaartijd moet behaald worden op schepen die beroepsmatig worden ingezet. Als het schip waarop u vaart een IMO-nummer heeft, is het vermelden van dit IMO-nummer voldoende. Van een schip dat geen IMO-nummer heeft zal KIWA u verzoeken, bewijs van het beroepsmatige karakter van het schip aan te leveren. Documenten die daarvoor gebruikt kunnen worden zijn:

• Zeebrief of ander soort certificaat van registratie
• KvK -uittreksel van de reder/uitbater
• Brochures, website, etc waaruit de bedrijfsactiviteit blijkt

Kiwa beoordeelt per geval, of het aangeleverde bewijs overtuigend is.

In de correcte functie

We maken vaak mee dat vaartijd wordt afgekeurd, omdat de functie in het monsterboekje niet overeenkomt met de functie op de vaarbevoegdheid. De functie in het monsterboekje is dan bijvoorbeeld hoger dan de functie op de vaarbevoegdheid: dan staat er bv. ‘eerste stuurman’ terwijl men op dat moment alleen als wachtstuurman bevoegd was.

Een andere veelvoorkomende fout is dat er 2 functies worden genoteerd voor dezelfde periode: bijvoorbeeld ‘stuurman/engineer’. Omdat Kiwa bij een dergelijke notatie niet kan vaststellen in welke functie daadwerkelijk gevaren is wordt dan de vaartijd in zijn geheel afgekeurd.

Als vaartijd die niet correct genoteerd is wordt afgekeurd, kan men door middel van een vaartijdverklaring alsnog aantonen, in welke functie dan wel bevoegd gevaren is in die periode.

Achterin het monsterboekje staat een lijst van afkortingen voor alle vaarbevoegdheden die Nederland kent. Om ondubbelzinnig aan te tonen in welke functie u vaart, verdient het aanbeveling om deze afkortingen te gebruiken.

Vaarbevoegdheden worden afgegeven per bedrijfstak: koopvaardij, visserij, zeilvaart of marine.

Overstappen van de ene naar de andere bedrijfstak kan alleen door het verkrijgen van een kennisbewijs voor de nieuwe bedrijfstak.

Als u 3 maanden vaartijd heeft opgedaan in de nieuwe bedrijfstak, mag u de vaartijd die u al had verzameld in uw oude bedrijfstak inzetten voor het verhogen van uw bevoegdheid in de nieuwe bedrijfstak. Bijvoorbeeld: u bent al jaren kapitein op zeilschepen en u hebt nu ook een kennisbewijs voor de koopvaardij behaald. Op basis van dat kennisbewijs ontvangt u uw eerste stuurmansbevoegdheid voor de koopvaardij. Nadat u 3 maanden ervaring heeft verzameld op deze bevoegdheid mag u uw vaartijd uit de zeilvaart optellen bij de vaartijd uit de koopvaardij en daarmee verhoging van uw koopvaardijbevoegdheid aanvragen.

Als u eenmaal bevoegdheden in verschillende bedrijfstakken bezit, kan de vaartijd die u in de ene bedrijfstak verzamelt ook ingezet worden voor het verlengen van de vaarbevoegdheid in de andere bedrijfstak. Deze vaartijd kan niet gebruikt worden om de bevoegdheid in de andere tak te verhogen.

Het is mogelijk om een vaarbevoegdheid te vernieuwen op basis van andere ervaring dan vaartijd op zee. De functies die hiervoor in aanmerking komen staan vermeld in artikel 10.7 van de Regeling Zeevarenden.

LET OP: In plaats van 12 maanden (360 dagen) moet voor deze functies 24 maanden (720 dagen) ervaring in de afgelopen 5 jaar worden aangetoond om te kunnen vernieuwen. Verhogen is op basis van alternatieve ervaring niet mogelijk.

Goed om te weten over alternatieve vaartijd

Alternatieve diensttijd wordt alleen geaccepteerd met een goede motivatie dat je de STCW-competenties beheerst, zoals beschreven in de STCW-code. Onze ervaring leert dat tegenwoordig enkel een vaartijdverklaring van de reder/werkgever niet voldoende meer is, wanneer de werkzaamheden niet volledig overeenkomen met de functies genoemd in artikel 10.7 Regeling zeevarenden. Het is mogelijk dat niet elke functie die in aanmerking komt voor deze regeling staat vermeld. Als je wilt weten of je in aanmerking komt, adviseren wij om op tijd een werkgeversverklaring te sturen waarin de functies uitgebreid staan beschreven. Deze verklaring kan gemaild worden naar NL.Scheepvaart@kiwa.nl.

Het is goed om af en toe wat werkzaamheden in een portfolio te zetten of deze op een andere manier op te slaan om de STCW-competenties aan te kunnen tonen. Wanneer dit te summier is kan IL&T vragen om toelichting via een interview met een inspecteur.

Afhankelijk van de functie waarin u vaart, zult u bij een vaarbevoegdheidsaanvraag een aantal STCW-trainingscertificaten moeten overleggen. Dit zijn trainingen die voldoen aan de norm die is omschreven in het STCW-verdrag, een internationaal verdrag waarin de opleidingseisen voor zeevarenden zijn vastgelegd.

Is het certificaat basisveiligheid (Basic Safety) verplicht voor alle zeevarenden?

In het Besluit Zeevarenden is vastgelegd wie er een certificaat basisveiligheid moet hebben:

‘Kapiteins, stuurlieden, werktuigkundigen, maritiem officieren, officieren elektrotechniek en andere zeevarenden aan wie in de monsterrol een taak is opgedragen dan wel die een taak ten aanzien van het voorkomen van verontreiniging van de zee hebben, moeten in het bezit zijn van het certificaat basisveiligheid.’

In de praktijk komt dat erop neer, dat iedere zeevarende die een functie vervult waarvoor een bevoegdheidsbewijs vereist is, een geldig certificaat basisveiligheid moet bezitten.

Ratings, oftewel aankomende gezellen of stagiaires, hebben (nog) geen vaarbevoegdheidsbewijs. Wettelijk gezien hoeven zij niet getraind te zijn in basisveiligheid om aan boord te stappen. Zij mogen immers nog geen zelfstandige taken uitvoeren, en kunnen daarom ook geen functie op de alarmrol toegewezen krijgen.

Vaak wordt echter ook van deze groep gevraagd om een certificaat basisveiligheid te hebben. Zo’n vereiste vloeit dan niet voort uit de wet, maar uit afspraken die tussen onderwijsinstanties en leerbedrijven (scheepsbeheerders) gemaakt zijn.

Van een aantal van deze trainingen verloopt het certificaat na 5 jaar. Afhankelijk van uw vaarbevoegdheid moet u bij een aanvraag tot vernieuwing aantonen dat u in het bezit bent van geldige certificaten voor een of meer van deze herhalingstrainingen. Het gaat hierbij om veiligheidstrainingen en medische trainingen.

In de flowcharts kunt u zien welke herhalingstrainingen van toepassing zijn per vaarbevoegdheid.

Herhalen van veiligheidstrainingen

Dit kunnen een of meer van de volgende trainingen zijn:

• basic safety training (STCW-sectie A-VI/1-1 t/m 1-4);
• advanced fire fighting (STCW-sectie A-VI/3);
• proficiency survival crafts (other than fast rescue boats); (STCW-sectie A-VI/2-1);
• proficiency in fast rescue boats (STCW-sectie A-VI/2-2)

Voor deze trainingen geldt dat u ALTIJD  een herhalingstraining moet volgen om uw certificering geldig te houden.

Herhalen van medische trainingen

Dit zijn de trainingen:

• medical first aid (STCW-sectie A-VI/4-1);
• medical care (STCW-sectie A-VI/4-2)

Bij de eerste aanvraag van een officiersbevoegdheid zal altijd een geldig medische-trainingscertificaat aangetoond moeten worden.

De herhalingsplicht voor deze trainingen geldt ALLEEN voor

1. kapiteins; en
2. bemanningsleden die verantwoordelijk zijn voor het beheer van de medische uitrusting aan boord

Het is daarom zo dat kapiteins ook bij het vernieuwen van hun bevoegdheid geldige certificaten van hun medische training(en) aan moeten tonen.

Als u geen kapitein bent dan kunt u uw bevoegdheid vernieuwen zonder een geldig medisch trainingscertificaat aan te hoeven tonen. Het kan dan altijd nog wel zo zijn, dat u uw medische trainingen moet herhalen omdat u verantwoordelijk bent voor het beheer van de medische uitrusting aan boord. Of er een bemanningslid naast de kapitein is die die verantwoordelijkheid draagt bij u aan boord, en wie dat dan is, wordt door de kapitein met de reder afgesproken – uw werkgever zal u hierover dus kunnen inlichten.

Geldigheid van een certificaat Medical Care

Een Nederlands certificaat Medical Care is niet geldig als men niet ook in het bezit is van een geldig certificaat Medical First Aid. Sommige andere landen geven voor beide trainingen samen één certificaat onder de naam Medical Care uit. Op het certificaat moet dan naar de STCW-secties voor beide trainingen worden verwezen.

Mijn STCW certificaat is verlopen, wat nu?

Wanneer uw STCW certificaat is verlopen kan het zijn dat u wel in aanmerking komt om een refresher training te mogen volgen. Wanneer u een geldig vaarbevoegdheidsbewijs heeft, kunt u vaak meedoen met een refresher. Neem hierover contact op met het trainings instituut waar u de refresher training wil volgen. Heeft u deze niet? Dan zal u de basis training moeten volgen.

Flowchart ILT voor toegang tot herhalingstrainingen

Notitie ILT toegang tot STCW herhalingstrainingen

Om STCW-trainingen te mogen geven moeten trainingsinstituten erkend zijn door hun vlaggenstaat.  Een overzicht van erkende Nederlandse trainingsinstituten vind u hier, op de website van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).

Trainingen van een buitenlands trainingsinstituut worden door Nederland erkend als

1.     het instituut erkend is door de maritieme autoriteiten van het betreffende land; EN

2.     het betreffende land een STCW-overeenkomst heeft met Nederland.

Klik hier voor een overzicht van landen waarmee Nederland een zo’n overeenkomst heeft.

Aanvullende informatie:

STCW training news update artikel over Duitse STCW-certificaten.

Over een verlopen STCW trainings certificaat is in de Nederlandse wetgeving niks vastgelegd. De Nederlandse vlaggenstaat gaat er derhalve van uit dat de trainingscertificaten van bemanningsleden gedurende de hele reis geldig zijn.

In gevallen van overmacht kan bij Kiwa persoonsdispensatie worden aangevraagd. Dit is aan te aanraden in het geval dat:

• De bevoegdheid van betreffend bemanningslid deel uitmaakt van de Minimum Safe Manning, OF
• het bemanningslid een rol heeft in de musterlijst die niet door een ander waargenomen kan worden.

Daarnaast kan in ieder geval het volgende ondernomen worden om aan te tonen dat men bewust met deze situatie omgaat (bijvoorbeeld in geval van inspectie):

• De kapitein stelt een ‘letter of authority’ op waarin hij of zij kort toelicht waarom dit bemanningslid aan boord moet blijven ondanks dat het trainingscertificaat verlopen is.
• Er wordt alvast een herhalingscursus geboekt en men zorgt dat bewijs daarvan aan boord is.
• Om dit te voorkomen adviseren wij het beleid dat de trainingscertificaten van bemanningsleden altijd minstens een half jaar langer geldig zijn dan de looptijd van het contract.

Over een verlopen geneeskundige verklaring stelt de STCW-code het volgende. Wanneer een medische keuring gedurende de reis verloopt, dan blijft deze geldig tot de volgende haven met een erkende arts is bereikt – met een maximumtermijn van 3 maanden (STCW-code Regulation I/9).

Rules and regulations, trials and tribulations..

Een mens kiest meestal niet voor de zee omdat-ie zo van papierwerk houdt. Toch moet ook de zeevarende zich soms ongewenst begeven in de bureaucratie, om dat ene papiertje dat-ie wél graag wil hebben, veilig te stellen.

Rood Boven Groen pikt regelmatig drenkelingen op uit de papierzee die STCW heet. Dit artikel is bedoeld om je te helpen over die zee te navigeren.

Regelmatig worden er problemen ondervonden met de interpretatie van de reikwijdte van vaarbevoegdheden. Mag een hogere rang in een lagere functie varen, als dit niet in zijn/haar vaarbevoegdheid is opgenomen?

Het komt wel eens voor, dat een bemanningslid moet invallen voor een ander, soms in een lagere rang. Het zou dus kunnen, dat een kapitein of Chief Officer moet invallen voor een derde stuurman of een rating. Volgens de strikte interpretatie van het STCW-verdrag zou de invaller niet in deze functie mogen varen als de lagere rang niet op zijn bevoegdheidsbewijs vermeld staat. RBG is hiervoor in overleg gegaan met ILT, waarna zij de ‘verklaring over werken in een lagere rang’ hebben opgesteld. De ILT verklaring is hier te lezen.

Het komt erop neer dat ILT er geen bezwaar tegen heeft dat een zeevarende die in het bezit is van een CoC Officer in charge of a navigational watch (II/1), Chief Mate (II/2) of Master (II/2) ook mag varen in de functie Rating Deck (II/4) of Rating. Tevens mag een zeevarende met een CoC Chief Engineer (III/3 / III/2), Second Engineer of Officer in charge of an Engineering watch (III/1) varen in de functie van Rating Engine Room (III/4).

Wel benadrukt ILT dat de persoon die dienst doet als Rating of Rating Engine Room op de bemanningslijst moet worden vermeld als Rating of Rating Engine Room en in de praktijk ook de werkzaamheden doet die bij deze functie horen. Opgemerkt dient te worden dat vaartijd in deze functies niet kan worden gebruikt om het CoC van een officier te verlengen of te verhogen.